Wensen en grenzen

Iedereen moet zich overal veilig kunnen voelen, zonder dat iemand je ongewenst seksueel lastigvalt. Toch komt seksueel grensoverschrijdend gedrag nog vaak voor: op het werk, op straat, tijdens het uitgaan of in de sportschool. Sommige vormen van seksueel overschrijdend gedrag en seksueel geweld zijn strafbaar. Dat zijn duidelijke grenzen. Lees meer over de nieuwe Wet Seksuele Misdrijven. Maar er zijn ook grenzen die per situatie of per persoon verschillend zijn.

0:00

Bewust van wat je doet en zegt

Wat de een oké vindt, voelt voor een ander soms niet goed. Vaak gaat het ook om ingesleten patronen in hoe we met elkaar omgaan. We zijn bepaalde dingen gewoon gaan vinden, die dat helemaal niet zijn. Daarom is het belangrijk om je bewust te zijn van wat je doet en zegt. Zo zorg je dat het leuk blijft voor allebei. Iedereen kan een rol hebben in het verminderen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maar hoe doe je dat? Hoe herken je de wensen en grenzen van anderen?

Met elkaar trekken we de grens

Om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen, is het belangrijk om na te denken over je eigen gedrag en dat van mensen in je omgeving. En om te bespreken hoe je met elkaar om wilt gaan. Wat is oké? En wat niet? Door erover na te denken en het er met elkaar over te hebben, leer je de grenzen van jezelf en anderen herkennen, begrijpen en respecteren.

Grenzen in het grijze gebied

Het is vaak lastig om te bepalen of gedrag seksueel grensoverschrijdend is. Dit hangt af van verschillende factoren. Denk aan:

de omgeving of context waarin iets wordt gezegd of gedaan;
het moment of de manier waarop iets wordt gezegd of gedaan;
de relatie tussen de betrokken personen;
persoonlijke grenzen; wat de ene persoon leuk of charmant vindt, is voor de ander misschien wel ongemakkelijk of ongewenst..

Kan je dan beter helemaal geen complimentjes meer geven? En moet je bepaalde situaties ontwijken? Nee hoor. Het gaat erom dat je bedenkt of wat je zegt en doet ook leuk is voor de ander. Dat je luistert naar elkaar en let op hoe de ander reageert.

Voorbeelden uit de praktijk

Iemand vraagt je in de kroeg of je een drankje wilt. Om er vervolgens achteraan te fluisteren: "Moet je wel met me mee naar huis”. Een drankje aangeboden krijgen kan heel leuk zijn, maar op het moment dat iemand zich direct aan je opdringt, kan de situatie je een heel ongemakkelijk en misschien zelfs wel onveilig gevoel geven. Of het brengt je aan het twijfelen: Heb ik dan een verkeerd signaal afgegeven?

Je hebt net een presentatie gegeven op je werk. Je manager stuurt je daarna een appje: Je presentatie was goed. Een mooi compliment! Maar dan volgt er nog een bericht: Je rokje nog beter… Dat geeft een hele andere lading aan het compliment. Was het je manager dan alleen maar om je looks te doen? Je kunt je hierdoor niet serieus genomen voelen, en dat terwijl je zoveel tijd hebt gestoken in het voorbereiden van die presentatie. De volgende keer denk je wel drie keer na over wat je aandoet.

"Leuke broek! Komt je kont goed in uit!” Grote kans dat een vriend of vriendin blij wordt van dit compliment als je dit zegt terwijl jullie aan het winkelen zijn. Maar stel dat een onbekend iemand dit naar je roept terwijl je ‘s avonds laat alleen bij een bushalte staat… Dan kan het je een heel onveilig gevoel geven. Als dit vaker gebeurt durf je een volgende keer misschien wel helemaal niet meer alleen over straat ’s avonds laat. Het verschil zit in de situatie en de relatie tussen de betrokken personen.

Respect voor elkaars wensen en grenzen

Vaak gaat het niet om één opmerking of aanraking, maar een opeenstapeling hiervan die leidt tot gevoelens van ongemak, onveiligheid of onzekerheid. Door te reflecteren op hoe we met elkaar omgaan en het hierover te hebben, kunnen we leren van elkaars ervaringen. En krijgen we inzicht in de impact van ons gedrag op een ander. Dit is de eerste stap om bewust en onbewust gedrag te veranderen en ingesleten patronen te doorbreken.

Een attente opmerking maken, flirten of een charmant gebaar maken. Het zijn allemaal dingen die we graag doen en ontvangen en dus ook moeten blijven doen. Het gaat erom dat we dit doen met respect voor elkaars wensen en grenzen, zodat het leuk is voor allebei. Zo zorgen we samen voor een veilige en fijne omgeving. Luister naar de fragmenten hieronder. Wat vind jij? Tot waar is het leuk voor allebei?